Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων
Το ερευνητικό έργο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.
Η ψηφιακή προβολή εστιάζεται στη μαρμάρινη ρωμαϊκή σαρκοφάγο από το Λαδοχώρι Θεσπρωτίας (αρ. ευρ. ΑΜΙ 6176), κεντρικό έκθεμα στην αίθουσα της ρωμαϊκής περιόδου του Μουσείου.
Η προβολή, εξάλεπτης διάρκειας, χρησιμοποιεί την τεχνολογία της χαρτογράφησης προβολής (projection mapping), προσθέτοντας ένα άυλο, ψηφιακό επίπεδο στις υλικές επιφάνειες του αρχαιολογικού εκθέματος, και συνδυάζει οπτικές εικόνες (κινούμενο σχέδιο, γραφικά), πρωτότυπη μουσική και αφηγηματικούς ήχους. Εικόνα και ήχος επιδιώκουν να προσελκύσουν το βλέμμα και την προσοχή του επισκέπτη στο ίδιο το έκθεμα, να τον ωθήσουν να δει και να ακούσει με εμπρόθετο τρόπο, να εντείνουν και να παρατείνουν τη θέαση.
Στόχος της προβολής δεν είναι να προσθέσει νοήματα από αρχαιολογική σκοπιά αλλά να «επαυξήσει» τον τρόπο με τον οποίο ο επισκέπτης «διαβάζει» το έργο, και να επιτύχει αυτό που οι Falk και Dierking αποκαλούν μια «παιδευτικά απολαυστική εμπειρία» (educationally enjoyable experience).
Η συγχρονική κατανόηση της ανάγλυφης παράστασης (δηλαδή η «κινηματογραφική» διάστασή της όπου τα διαφορετικά επεισόδια συνεμφανίζονται στον ίδιο χρόνο) μετατρέπεται προσωρινά σε διαχρονική (παρουσιάζοντας την εξέλιξη των μυθολογικών επεισοδίων στο χρόνο). Το βλέμμα του θεατή μεταφέρεται από τον κόσμο των θνητών (του ζεύγους της σαρκοφάγου), στον κόσμο των ομηρικών ηρώων (του Αχιλλέα, του Έκτορα, του Πατρόκλου, του Πριάμου) και στον κόσμο των θεών στη συνέχεια.
Κύρια σημεία οπτικής αφήγησης
Συγκεκριμένα, η οπτική αφήγηση ξεκινά με την σχεδιαστική περιγραφή του μουσειακού αντικειμένου, τον τονισμό της οργάνωσής του σε τρία επίπεδα και δύο νοητά τρίγωνα-θεματικές ενότητες.
Ακολουθούν: η «γραμμική περιγραφή» της μορφής του Αχιλλέα που είναι ο πρωταγωνιστής της σκηνής και σχετίζεται γενεαλογικά με τους κατοίκους της αρχαίας Ηπείρου, και η αναπαράσταση σκηνής από την αρχαία ελληνική αγγειογραφία με τη επίδεση τραύματος του Πατρόκλου από τον Αχιλλέα, ως έκφραση της φιλίας των δυο ομηρικών ηρώων.
Μια σειρά από επεισόδια παρουσιάζονται στη συνέχεια ως «στιγμιότυπα» Η μονομαχία Πατρόκλου – Έκτορα, ο θάνατος του Πατρόκλου, ο θυμός και ο θρήνος του Αχιλλέα που λειτούργησε ως καταλύτης για τα γεγονότα που ακολούθησαν, δηλαδή η μάχη Αχιλλέα – Έκτορα, το θανάτου του Έκτορα, και την περιφοράςτου νεκρού σώματος του Τρώα ηγεμόνα. Τα επεισόδια αυτά προτείνονται ως το πλαίσιο για το ξετύλιγμα της «αφήγησης» της πολυπρόσωπης παράστασης της σαρκοφάγου και ως μια περισσότερο κατά μία έννοια «βιωματική» μορφή του χρόνου που αναπαριστάνεται στη σκηνή.
Οι μορφές των ηρώων σχεδιάζονται με βάση την αγγειογραφία, όπως και τα ονόματά τους που αναγράφονται στιγμιαία για να διευκολύνουν την κατανόηση και λειτουργούν ως «εικόνες».
Με το φωτισμό του νοητού τριγώνου και της μορφής του Πριάμου, η προβολή εστιάζεται στις ανάγλυφες μορφές της παράστασης, τις οποίες «παρακολουθεί» με ακρίβεια και με τις οποίες ενσωματώνεται, ενώ προσθέτει παράλληλα μικρά στοιχεία κίνησης, ζωντάνιας και αμεσότητας (όπως η ανάδειξη του διακριτικού διαμεσολαβητικού ρόλου των θεών, ο θαλάσσιος θίασος, η σκηνή της ικεσίας του Πριάμου, η έκφραση της ανταπόκρισης του Αχιλλέα στην παράκλησή του με την καταληκτική ελαφρά κίνηση του κεφαλιού).
ΜΟΥΣΙΚΗ
Σοφία Αλεξάνδρου
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΦΟΡΕΑΣ: Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων
Το έργο πραγματοποιείται με την συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, και την συμμετοχή των δρ Βαρβάρας Παπαδοπούλου, δρ Παρασκευής Γιούνη, Χρήστου Τσακούμη, δρ Ελένης Κοτζαμποπούλου και Αγγελικής Πανάτση.